Kolonoskopia jest to badanie endoskopowe jelita grubego pozwalające na ocenę błony śluzowej całego jelita zarówno grubego, jak i końcowego odcinka jelita cienkiego. Pacjent przed wykonaniem badania musi oczyścić jelito z resztek kałowych przy zastosowaniu roztworów leków przeczyszczających, dedykowanych specjalnemu przygotowaniu do badania.
W trakcie procedury przez odbyt do odbytnicy i dalszych odcinków jelita grubego wprowadzany jest giętki aparat, przez który podawane jest powietrze, aby dzięki rozdęciu jelita uwidocznić jego ścianę i ewentualne nieprawidłowości.
W trakcie badania można pobrać wycinki błony śluzowej do badania mikroskopowego ze zmian, usunąć polipy i wykonać szereg drobnych zabiegów endoskopowych (np. ostrzykiwanie podkrwawiających zmian, argonowanie itp.).
Badanie kolonoskopii można przeprowadzić w znieczuleniu ogólnym z udziałem anestezjologa. Procedura ta wymaga wykonania badań dodatkowych oraz konsultacji anestezjologa.
Do badania z anestezjologiem w znieczuleniu ogólnym należy mieć ze sobą aktualne badania: morfologia, układ krzepnięcia (INR, APTT, IT), kreatynina, potas, sód. Osoby z problemami kardiologicznymi aktualne EKG.
Badania potrzebne do badania bez anestezjologa: morfologia, układ krzepnięcia (INR, APTT, IT).
Bardzo proszę przyjechać z osobą towarzyszącą.
Należy poinformować lekarza prowadzącego oraz lekarza badającego jeżeli występują u Państwa problemy z krzepnięciem krwi, uczulenia na leki, stosowanie leków przeciwzakrzepowych oraz leków przeciwpłytkowych.
Wskazaniem są przede wszystkim objawy alarmowe, gdy obraz kliniczny budzi podejrzenie nowotworu lub innych nieprawidłowości.
Obecność świeżej krwi w stolcu
Zaburzenia rytmu wypróżnień
Bóle brzucha, zwłaszcza wybudzające w nocy
Niedobory żelaza (anemia)
Choroby zapalne jelit
Niezamierzona utrata masy ciała
Smoliste stolce
Brak apetytu
W przypadku wystąpienia tych dolegliwości należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza w celu kwalifikacji do wykonania kolonoskopii. Należy jednak pamiętać, iż jest to badanie inwazyjne, którego nie należy wykonywać zbyt często, a jedynie w przypadkach uzasadnionych obrazem klinicznym lub profilaktycznie według ustalonych zaleceń.
Profilaktycznie badanie kolonoskopowe powinno być wykonane u każdego pacjenta po 45. roku życia, a u pacjenta z obciążeniami genetycznymi rakiem jelita grubego po 35. roku życia.
Jeżeli przygotowanie i obraz kolonoskopowy są prawidłowe, wówczas następne badanie powinno być wykonane po 10 latach. W przypadku rozpoznania polipów wykonuje się zabieg ich usunięcia, dzięki czemu kolonoskopia z zabiegu diagnostycznego może stać się również leczniczym.
Niestabilna dławica piersiowa
Przebyty w ostatnim okresie zawał serca
Zaburzenia rytmu serca
Astma oskrzelowa
Zaburzenia krzepnięcia krwi
Przebyte w ostatnim okresie zabiegi operacyjne
Podejrzenie perforacji przewodu pokarmowego
5-6 dni przed badaniem:
Należy przejść na dietę lekkostrawną, można również w tym czasie przeprowadzić wstępne oczyszczenie jelita środkiem przeczyszczającym dostępnym bez recepty.
2-3 dni przed badaniem:
Nie jeść produktów kolorowych, które mogą zabarwić jelito i stolec tj. buraczków, jagód, marchwi surowej, czarnej kawy itd. Należy również unikać produktów pestkowych i z ziarnami tj. winogron, truskawek, pomidorów, chleba z ziarnem itd. Unikać obfitych posiłków, zwłaszcza na noc.
W dniu poprzedzającym badanie:
Wskazane jest dodatkowe spożywanie wody lub klarownych soków (np. z jabłek).
Nie należy pić czerwonego barszczu i soków z owoców o intensywnym czerwonym zabarwieniu.
Można pić wodę małymi łyczkami po zakończeniu przygotowania i w dniu badania.
Szczegółowe przygotowanie do zabiegu zależy od przepisanego przez lekarza preparatu oczyszczającego.
Przygotowanie do kolonoskopii - schemat przygotowania preparatem FORTRANS
Przygotowanie do kolonoskopii - schemat przygotowania preparatem CITREFLEET
Pacjenci z rozpoznanymi chorobami przewlekłymi (choroby układu krążenia, cukrzyca lub inne) lub przewlekle stosujący leki, w tym leki wpływające na krzepliwość krwi np.: Acard (pochodne kwasu Acetylosalicylowego), Klopidogrel, Acenocumar / Warfaryna lub inne nowe leki wpływające na krzepliwość krwi (np.: Dabigatran eteksylanu, Rywaroksaban lub inne) proszeni są o przekazanie tych informacji tydzień przed kolonoskopią.
Pacjenci przyjmujący leki wpływające na krzepliwość krwi (Aspiryna, Aclotin, Plavix, Warfaryna, Acenocumarol), nie ma potrzeby ich odstawiania w przypadku sigmoidoskopii diagnostycznej z ewentualnym pobraniem wycinków. Pacjenci ci powinni przed badaniem wykonać pomiar INR, pożądany zakres to 2,5 – 3,0.
W przypadku wykonywania kolonoskopii zabiegowej np. usunięcia polipów postępowanie jest różne w zależności od przyjmowanych leków:
Leki przeciwpłytkowe pochodne kwasu acetylosalicylowego (Aspiryna, Acesan) – nie ma potrzeby odstawiania leku
Leki przeciwpłytkowe tiklopidyna (Aclotin,Ticlo,Ifapidin), klopidogrel (Pegorel, Plavix, Trombex, Vixam, Efient) należy odstawić w porozumieniu z kardiologiem na 5 dni przed zabiegiem endoskopowym.
Leki przeciwzakrzepowe: Acenokumarol, Warfaryna również należy odstawić na 5 dni przed zabiegiem endoskopowym o decyzji odstawienia leków powinien być poinformowany lekarz prowadzący, należy bowiem przestawić pacjenta na heparynę drobnocząsteczkową (Fraxiparine, Clexane).
Poziom INR przed zabiegiem powinien być < 1,5. Leki (Pradaxa, Xalerto, Eliquis) należy odstawić w porozumieniu z lekarzem prowadzącym na 3 dni przed zabiegiem endoskopowym.